تجزیة ضرایب همبستگی بین عملکرد دانه و اجزای آن در ژنوتیپ‌های لوبیا چشم‌بلبلی در شرایط نرمال و تنش خشکی

به‌منظور محاسبۀ ضرایب همبستگی میان عملکرد دانه و اجزای عملکرد، 31 ژنوتیپ لوبیا چشم‌بلبلی در دو شرایط آبیاری معمول (بدون تنش) و آبیاری محدود (قطع آبیاری از مرحلة گلدهی تا پایان دورۀ رشد) در طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه تهران واقع در کرج در سال زراعی 1390-91 ارزیابی شدند. در این پژوهش صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه‌های بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، عملکرد بیولوژیک تک‌بوته، عملکرد دانۀ تک‌بوته و وزن صددانه ارزیابی شد. نتایج نشان داد که در هر دو شرایط تنش و بدون تنش، صفات عملکرد بیولوژیک و تعداد غلاف در بوته بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه داشتند. نتایج رگرسیون گام‌به‌گام در هر دو شرایط نشان داد که حداکثر اختلاف عملکرد دانهۀژنوتیپ‌ها را می‌توان به عملکرد بیولوژیک و تعداد غلاف در بوته نسبت داد. نتایج تجزیة علیت بر اهمیت تأثیرات این صفات در عملکرد دانه تأکید داشت. به‌طور کلی، در هر دو شرایط تنش و بدون تنش، بیشترین اثر مستقیم و مثبت بر عملکرد دانه مربوط به عملکرد بیولوژیک بود.نتایج نشان داد که در برنامه‌های اصلاحی با هدف افزایش عملکرد دانه در ارقام لوبیا چشم‌بلبلی، بهتر است گزینش براساس صفات عملکرد بیولوژیک و تعداد غلاف در بوته انجام گیرد.